بررسی امنیت در برابر کلاهبرداری؛ آیا اندروید واقعاً از آیفون امن‌تر است؟

به نظرتان کدام سیستم عامل موبایلی امن‌تر است؟ اندروید یا iOS؟ بسیاری از افراد بنا به عادت و بدون لحظه‌ای درنگ، گزینه دوم را انتخاب می‌کنند. استدلال آن‌ها نیز مشخص است: رویکرد «باغ محصور» (Walled Garden) اپل که اکوسیستمی بسته و به شدت کنترل شده را ایجاد کرده است. خود اپل نیز هر بار که اتحادیه اروپا تلاش می‌کند تا بخش دیگری از این اکوسیستم بسته را باز کند، همین استدلال را تکرار می‌کند و بر امنیت بالای محیط خود تاکید می‌ورزد. اما آیا واقعاً همه چیز همان‌طور است که به نظر می‌رسد؟ حقیقت این است که حداقل در یک جنبه بسیار مهم و حیاتی، یعنی امنیت در برابر کلاهبرداری، اندروید در واقع از iOS امن‌تر عمل می‌کند و سپر دفاعی قابل اعتمادتری برای کاربران خود فراهم کرده است.

این ادعا تنها یک حرف نیست، بلکه توسط آمار و ارزیابی‌های فنی نیز تأیید می‌شود. در دنیای امروز که کلاهبرداری‌های دیجیتال، از پیامک‌های فیشینگ گرفته تا تماس‌های جعلی، به یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای کاربران تبدیل شده‌اند، قابلیت‌های یک سیستم عامل برای شناسایی و مسدود کردن این تهدیدات، اهمیتی حیاتی پیدا کرده است. در این مقاله، به بررسی عمیق این موضوع می‌پردازیم و با استناد به مطالعات اخیر و مقایسه‌های فنی، نشان می‌دهیم که چگونه اندروید، به ویژه در گوشی‌های سری پیکسل، توانسته است در زمینه امنیت در برابر کلاهبرداری، رقیب دیرینه خود را پشت سر بگذارد.

آمارها چه می‌گویند؟ برتری غیرمنتظره اندروید در مطالعه YouGov

یک مطالعه جامع که توسط موسسه معتبر YouGov و با مشارکت گوگل انجام شده، نتایج شگفت‌انگیزی را در این زمینه آشکار می‌کند. این نظرسنجی که بر روی 5,000 کاربر گوشی هوشمند در کشورهای آمریکا، هند و برزیل صورت گرفته، به خوبی نشان می‌دهد که کاربران iOS به مراتب بیشتر از کاربران اندروید در معرض پیامک‌های کلاهبرداری قرار دارند.

بر اساس یافته‌های این مطالعه:

• کاربران iOS، حدود 65 درصد بیشتر از کاربران اندروید گزارش داده‌اند که در طول یک هفته، سه یا تعداد بیشتری پیامک کلاهبرداری دریافت کرده‌اند.
• در مقابل، کاربران اندروید، 58 درصد بیشتر از کاربران iOS اظهار داشته‌اند که در هفته منتهی به نظرسنجی، مطلقاً هیچ پیامک کلاهبرداری دریافت نکرده‌اند.

این آمار به وضوح نشان می‌دهد که سیستم های فیلترینگ و شناسایی هرزنامه در اکوسیستم اندروید، عملکرد موثرتری در جلوگیری از رسیدن این پیام‌های مخرب به دست کاربر دارند. اما این تمام ماجرا نیست. این برتری تنها در تعداد پیامک‌های دریافتی خلاصه نمی‌شود، بلکه در اعتماد کاربران به دستگاهشان نیز منعکس شده است. طبق همین مطالعه، کاربران اندروید 20 درصد بیشتر از کاربران iOS، قابلیت‌های امنیت در برابر کلاهبرداری دستگاه خود را «بسیار موثر» یا «فوق‌العاده موثر» توصیف کرده‌اند. این حس اعتماد، ناشی از تجربه عملی کاربران در مواجهه کمتر با محتوای مخرب است.

برتری قاطع گوگل پیکسل در برابر آیفون

وقتی این مطالعه به طور خاص به مقایسه گوشی‌های پیکسل گوگل (به عنوان نماینده اندروید خالص) و آیفون‌های اپل می‌پردازد، این شکاف عمیق‌تر و واضح‌تر می‌شود:

• صاحبان گوشی‌های پیکسل، 96 درصد بیشتر از صاحبان آیفون گزارش داده‌اند که هیچ پیامک کلاهبرداری دریافت نکرده‌اند.
• کاربران آیفون، 136 درصد بیشتر از کاربران پیکسل اعلام کرده‌اند که حجم بالایی از پیام‌های کلاهبرداری را دریافت کرده‌اند.
• و در نهایت، کاربران آیفون، 150 درصد بیشتر از کاربران پیکسل معتقد بوده‌اند که دستگاهشان در متوقف کردن کلاهبرداری‌های موبایلی «اصلاً موثر نیست».

این اعداد خیره کننده، نشان دهنده یک واقعیت مهم است: گوگل با سرمایه‌گذاری سنگین روی هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پیشرفته در اپلیکیشن‌های اصلی خود مانند Messages و Phone، توانسته است یک سپر دفاعی چندلایه و هوشمند برای امنیت در برابر کلاهبرداری ایجاد کند که تجربه کاربری بسیار امن‌تری را رقم زده است.

ارزیابی فنی: چرا آیفون در رتبه آخر قرار گرفت؟

برتری اندروید تنها به نظرسنجی‌ها محدود نمی‌شود. در یک ارزیابی فنی متفاوت که به مقایسه قابلیت‌های داخلی محافظت در برابر کلاهبرداری و تقلب در چهار دستگاه پرچمدار (پیکسل 10 پرو، آیفون 17 پرو، سامسونگ گلکسی زد فولد 7 و موتورولا ریزر پلاس 2025) پرداخته است، آیفون از نظر تعداد ویژگی‌های امنیتی موجود، در جایگاه آخر قرار گرفت!

این گزارش، قابلیت‌های کلیدی اندروید را به عنوان وجه تمایز اصلی آن با iOS برجسته می‌کند:

1. غربالگری قدرتمند تماس‌ها (Robust Call Screening): قابلیتی که به گوگل اسیستنت اجازه می‌دهد به جای شما به تماس‌های مشکوک پاسخ دهد و هدف تماس گیرنده را مشخص کند.
2. شناسایی کلاهبرداری (Scam Detection): استفاده از هوش مصنوعی روی دستگاه برای تحلیل الگوهای مکالمات و هشدار در لحظه.
3. احراز هویت هشدار کلاهبرداری در لحظه (Real-time Scam Warning Authentication): سیستم هایی که در طول تماس، رفتارهای مشکوک را شناسایی می‌کنند.

سلاح‌های اندروید برای تضمین امنیت در برابر کلاهبرداری

اما این قابلیت‌ها در عمل چگونه کار می‌کنند؟ اندروید از طریق اپلیکیشن‌های اصلی خود، یک رویکرد چندلایه را برای مقابله با تهدیدات به کار می‌گیرد:

• در اپلیکیشن Google Messages: این برنامه به طور خودکار هرزنامه‌ها یا همان اسپم‌های شناخته شده را فیلتر می‌کند. اما برای تهدیدات پیچیده‌تر، قابلیت «شناسایی کلاهبرداری» (Scam Detection) وارد عمل می‌شود. این سیستم با استفاده از هوش مصنوعی روی دستگاه، پیام‌های فرستنده‌های ناشناس را برای یافتن الگوهای رایج در کلاهبرداری‌های مکالمه‌محور تحلیل می‌کند و در صورت شناسایی تهدید، هشدارهای آنی به کاربر نمایش می‌دهد. علاوه بر این، این اپلیکیشن لینک‌های موجود در پیام‌هایی که به عنوان هرزنامه یا کلاهبرداری تشخیص داده شوند را مسدود می‌کند تا از کلیک تصادفی کاربر روی آن‌ها جلوگیری شود.
• در اپلیکیشن Phone by Google: این برنامه به طور خودکار تماس‌های هرزنامه را مسدود می‌کند. برای شماره‌های ناشناس، قابلیت Call Screen (در مناطقی که فعال است) می‌تواند به جای شما به تماس پاسخ دهد تا کلاهبرداران را شناسایی کند. حتی اگر خودتان به تماس پاسخ دهید، قابلیت Scam Detection فعال است و با استفاده از هوش مصنوعی روی دستگاه، الگوهای مکالمه مشکوک (مانند درخواست اطلاعات شخصی یا درخواست نصب برنامه) را شناسایی کرده و به شما هشدار می‌دهد.
• جلوگیری از مهندسی اجتماعی: یکی از هوشمندانه‌ترین لایه‌های دفاعی اندروید، جلوگیری از اقدامات پرخطر در حین تماس است. اگر در طول یک مکالمه مشکوک، کلاهبردار تلاش کند شما را به انجام کارهایی مانند نصب یک اپلیکیشن از منبع نامعتبر یا غیرفعال کردن تنظیمات امنیتی ترغیب کند، اندروید این اقدامات را مسدود می‌کند و مانع از موفقیت تکنیک‌های مهندسی اجتماعی می‌شود.

نتیجه‌گیری: باغ محصور بهتر است یا دژ هوشمند؟

در نهایت، به نظر می‌رسد که استراتژی «باغ محصور» اپل، با وجود تمام مزایایی که در جلوگیری از بدافزارها دارد، در مقابل تهدیدات مدرن و پیچیده‌ای مانند کلاهبرداری‌های مبتنی بر مهندسی اجتماعی، کارایی لازم را ندارد. در مقابل، رویکرد گوگل و اندروید، یک «دژ هوشمند» است که با استفاده فعالانه از هوش مصنوعی، تحلیل داده‌ها و ایجاد سپرهای دفاعی چندلایه، نه تنها از رسیدن تهدید به کاربر جلوگیری می‌کند، بلکه در لحظه خطر نیز به او هشدار داده و از او محافظت می‌کند. بنابراین، دفعه بعد که بحث امنیت در برابر کلاهبرداری مطرح شد، با اطمینان بیشتری می‌توان گفت که اندروید، حداقل در این میدان نبرد، یک قدم جلوتر از رقیب خود ایستاده است.