تایپ‌اسکریپت از پایتون پیشی گرفت؛ تغییر بزرگ در دنیای برنامه‌نویسی

در سال ۲۰۲۵ زبان برنامه‌نویسی تایپ‌اسکریپت با رشد کاربران خود از پایتون پیشی گرفت و به پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی در GitHub تبدیل شد.

به گزارش تک‌ناک، زبانی که سال‌ها در سایه‌ محبوب‌ترین‌ها قرار داشت، حالا به صدر جدول رسید. طبق تازه‌ترین داده‌های GitHub، برنامه نویسی تایپ‌اسکریپت در ماه اوت ۲۰۲۵ از Python و JavaScript عبور کرده و با بیش از ۲.۶ میلیون مشارکت‌کننده‌ ماهانه، به پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی جهان تبدیل شده است. این نقطه‌ عطف نه تنها یک رکورد آماری است، بلکه نشان‌دهنده‌ دگرگونی بنیادی در مسیر توسعه‌ نرم‌افزارهای مدرن به حساب می‌آید.

بر اساس گزارش GitHub، برنامه‌نویسی تایپ‌اسکریپت در سال ۲۰۲۵ رشد خیره‌کننده‌ای معادل ۶۶ درصد نسبت به سال گذشته تجربه کرده و بیش از یک میلیون برنامه‌نویس جدید را جذب کرده است. در مقابل، پایتون نیز همچنان قوی ظاهر شده و با افزایش ۸۵۰ هزار مشارکت‌کننده، رشد ۴۸ درصدی را ثبت کرده است. با وجود این، اختلاف سرعت رشد، مسیر آینده را روشن‌تر می‌سازد: جامعه‌ توسعه‌دهندگان به‌ طور فزاینده‌ای در حال حرکت به سمت تایپ‌اسکریپت است.

با گسترش ابزارهایی نظیر GitHub Copilot و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM)، زبان‌های دارای سیستم نوع‌گذاری (Type System) اهمیت بی‌سابقه‌ای پیدا کرده‌اند. پژوهشی در سال ۲۰۲۵ نشان داد که بیش از ۹۴ درصد از خطاهای تولیدی توسط LLMها ناشی از خطاهای نوع‌گذاری است؛ جایی که تایپ‌اسکریپت با ساختار ایمن خود این خطاها را پیش از مرحله‌ اجرا شناسایی می‌کند. به همین دلیل، تایپ‌اسکریپت به‌جای یک زبان انتخابی برنامه‌نویسی، اکنون به «زیرساخت ضروری توسعه‌ مبتنی بر هوش مصنوعی» تببدل شده است.

تأثیر این تغییر در ابزارها و چارچوب‌های برنامه‌نویسی نیز آشکار است. تقریباً تمام فریم‌ورک‌های مدرن فرانت‌اند مانند Next.js 15، Astro 3، SvelteKit 2، Angular 18، Qwik و Remix اکنون پروژه‌ها را به‌طور پیش‌فرض با تایپ‌اسکریپت راه‌اندازی می‌کنند. در نتیجه، توسعه‌دهندگان بدون تصمیم‌گیری خاصی به‌صورت خودکار در فضای TypeScript وارد می‌شوند. این زبان عملاً در جریان کار روزمره‌ آنان تنیده شده است.

از سوی دیگر، بهبود تجربه‌ توسعه‌دهنده نقشی تعیین‌کننده در این جهش داشته است. ابزارهایی مانند Vite، ts-node، Bun و پشتیبانی هوشمند ویرایشگرها باعث شده‌اند که راه‌اندازی پروژه‌های تایپ‌اسکریپتی تقریباً بدون دردسر انجام شود. به‌عبارت دیگر، زمانی‌که موانع فنی حذف شدند و سرعت کامپایل و هماهنگی ابزارها افزایش یافت، موج پذیرش TypeScript به‌شکل طبیعی شدت گرفت.

با وجود این، کارشناسان تأکید می‌کنند که این تحول به معنای سقوط پایتون نیست. پایتون همچنان در حوزه‌ هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم داده پیشتاز است و در سال ۲۰۲۵ بیش از ۵۸۲ هزار پروژه‌ فعال مرتبط با AI در GitHub به نام این زبان ثبت شده است. به‌زعم تحلیلگران، پایتون در حال گذار از «زبان عمومی» به «زبان تخصصی» است؛ زبانی که در لایه‌ تحلیل داده و مدل‌سازی هوش مصنوعی حضور پررنگ دارد، در حالی‌ که تایپ‌اسکریپت وظیفه‌ توسعه‌ی لایه‌های کاربری، APIها و زیرساخت‌های ارتباطی را بر عهده گرفته است.

این رویکرد جدید، الگوی «پشته‌ ترکیبی» را شکل داده است، مدلی که در آن پایتون در سمت داده و هوش مصنوعی فعالیت می‌کند و تایپ‌اسکریپت در سمت کاربر و اپلیکیشن قرار دارد. GitHub از این روند با عنوان «پشته‌ ترکیبی مبتنی بر AI» یاد کرده است؛ مفهومی که به‌سرعت در حال تبدیل‌ شدن به استاندارد جدید صنعت است.

برای توسعه‌دهندگان تازه‌کار نیز مسیر آینده روشن‌تر از همیشه است. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که اگر هدف ساخت اپلیکیشن‌های کاربرمحور یا API است، تایپ‌اسکریپت باید انتخاب نخست باشد. اما اگر تمرکز بر داده و مدل‌های هوش مصنوعی است، پایتون همچنان بهترین گزینه است. واقعیت این است که بیشتر تیم‌های مدرن از هر دو زبان استفاده می‌کنند تا قدرت تحلیل پایتون را با ساختار ایمن و سریع تایپ‌اسکریپت ترکیب کنند.

در نهایت، این جابه‌جایی فراتر از رقابت دو زبان است. تغییر کنونی بازتاب سه روند کلیدی در مهندسی نرم‌افزار مدرن محسوب می‌شود، که شامل نقش تعیین‌کننده‌ هوش مصنوعی در انتخاب ابزارها، پایان عصر زبان‌های «جهان‌شمول» و اهمیت روزافزون تجربه‌ توسعه‌دهنده است. به‌بیان دیگر، زبان‌هایی که امروز پیروز می‌شوند، الزاماً قدرتمندترین‌ها نیستند، بلکه آنهایی هستند که کار با آنها لذت‌بخش‌تر است.

اکنون، دنیای برنامه‌نویسی شاهد تقسیم قلمرو میان زبان‌ها است: تایپ‌اسکریپت در توسعه‌ اپلیکیشن و زیرساخت پیشتاز است، پایتون در هوش مصنوعی و داده، همچنین زبان‌هایی مانند Rust، Go و Ruby هرکدام در حوزه‌ خود می‌درخشند. این همان آینده‌ای است که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند؛ آینده‌ای که در آن هیچ زبان واحدی بر همه‌چیز حکومت نمی‌کند، بلکه تخصص و همکاری میان زبان‌ها مسیر توسعه را تعیین می‌کند.

به‌نظر می‌رسد که دوران جدیدی آغاز شده است؛ عصری که در آن تایپ‌اسکریپت استاندارد توسعه‌ نرم‌افزارهای مدرن است و Python مغز هوش مصنوعی جهان است.

نوشته تایپ‌اسکریپت از پایتون پیشی گرفت؛ تغییر بزرگ در دنیای برنامه‌نویسی اولین بار در Technoc. پدیدار شد.