چرا سم‌ آلتمن سال ۲۰۲۳ از شرکت OpenAI اخراج شد؟

ایلیا سوتسکیور در شهادت رسمی خود درباره برکناری سم آلتمن گفت: مدیرعامل OpenAI با ارائه اطلاعات متناقض و رفتارهای دوگانه اعتماد هیئت مدیره را از بین برد.

به گزارش تکناک، دو سال پیش پرسش «ایلیا چه دید؟» به یکی از پرسش‌های فراگیر دنیای فناوری تبدیل شد. در نوامبر ۲۰۲۳، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، به طور موقت از سوی هیئت مدیره شرکت که ایلیا سوتسکیور، هم بنیان‌گذار و همکار دیرینه‌اش نیز در آن حضور داشت، برکنار شد.

هیئت مدیره اعلام کرد که آلتمن «به طور مداوم در ارتباطات خود با هیئت صادق نبوده» و همین مسئله اعتماد آنان را از بین برد. او کمتر از یک هفته بعد، پس از آن که صدها کارمند تهدید به استعفا کردند، دوباره به سمت خود بازگردانده شد. با این حال، پرسش اصلی باقی ماند: چه چیزی سبب شد سوتسکیور علیه آلتمن اقدام کند؟

به نقل از ورج، اکنون جزئیات تازه‌ای از طریق شهادت رسمی ایلیا سوتسکیور در پرونده حقوقی ایلان ماسک علیه آلتمن و OpenAI منتشر شده است. در اول اکتبر، او طی ده ساعت بازجویی درباره بحران اطراف برکناری آلتمن سخن گفت؛ از تضاد بین مدیران تا مذاکرات کوتاه مدت برای ادغام با شرکت آنتروپیک.

سوتسکیور توضیح داد بر اساس تجربه شخصی و اسنادی که دیده، آلتمن مدیران عالی رتبه را در برابر هم قرار می‌داد و گاه اطلاعات متناقض درباره برنامه‌های شرکت ارائه می‌کرد تا هر فرد را راضی نگه دارد. این روایت تصویری از مدیری ارائه می‌دهد که در پی اهداف شخصی خود گاه رفتارهایی متغیر و چهره‌ای دوگانه نشان می‌داد.

طبق اظهارات او، در سال ۲۰۲۳ یکی یا همه سه عضو مستقل هیئت مدیره از سوتسکیور خواستند مستنداتی از نگرانی‌های مدیران نسبت به رفتار آلتمن گردآوری کند. نتیجه، یادداشت ۵۲ صفحه‌ای بود که برای اعضای هیئت مدیره آدام د آنجلو، هلن تونر و تاشا مک کاولی ارسال شد.

سوتسکیور گفت آن را برای خود آلتمان نفرستاد چون باور داشت او در صورت اطلاع از موضوع، راهی برای «ناپدید کردن بحث‌ها» پیدا می‌کند. او افزود حدود یک سال پیش از برکناری رسمی در اندیشه حذف آلتمن بود و حتی یادداشتی جداگانه درباره نگرانی‌های مربوط به گرِگ بروکمن، رئیس شرکت، تهیه کرده بود.

در بخشی از شهادت، وکلای طرفین بخش‌هایی از یادداشت را خواندند که در آن آمده بود آلتمن «با الگویی ثابت دروغ می‌گوید، مدیران‌اش را تضعیف می‌کند و آنان را در برابر هم قرار می‌دهد». سوتسکیور تأکید کرد آلتمان میان او و یاکوب پاچوکی، دانشمند کنونی ارشد OpenAI، اظهارات متناقض بیان کرده و چند بار اعتبار کاری او را زیر سؤال برده است.

همچنین به مورد داریو آمودی، مدیر پیشین تحقیق شرکت اشاره کرد که خواهان هدایت کامل بخش پژوهش و اخراج بروکمن بود، اما آلتمن نه این پیشنهاد را پذیرفت و نه رد کرد و بدین شکل دو طرف را منتظر نتیجه مطلوب برای خودش گذاشت. در واقع، این اولین باری نیست رفتار سم آلتمن باعث ایجاد حواشی مثل شکایت خواهرش علیه او به اتهام آزار جنسی شده است.

سوتسکیور به موارد مشابه میان میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری سابق، و دانیلا آمودی نیز پرداخت که به گفته موراتی، آلتمان آن دو را در رقابتی ناسازگار قرار داده بود. موراتی اسکرین شات‌هایی از گفت‌وگوهای داخلی، از جمله پیام‌های میان آلتمن و بروکمن، در اختیار او قرار داد و اظهار داشت رفتار مشابهی در دوران مدیریت آلتمن در Y Combinator دیده شده بود؛ رفتارهایی چون ایجاد آشوب، آغاز پروژه‌های متعدد و بی نظمی مدیریتی.

تونر، عضو پیشین هیئت مدیره، در سال ۲۰۲۴ تأیید کرد آلتمان اطلاعات کلیدی را از هیئت پنهان کرده و حتی مالکیت صندوق سرمایه‌گذاری OpenAI را افشا نکرده بود. او گفت هیئت مدیره هنگام عرضه نسخه اولیه ChatGPT تنها از طریق توییتر مطلع شده بود. تونر افزود چهار نفر از تصمیم گیران برکناری آلتمن به این نتیجه رسیده بودند که «دیگر نمی‌توان به گفته‌های او اعتماد کرد» و چنین وضعیتی برای نهادی ناظر بر شرکت قابل دوام نبود.

سوتسکیور در ادامه گفت پس از برکناری آلتمن، شرکت Anthropic پیشنهاد ادغام با OpenAI و تصاحب رهبری را مطرح کرده بود، اما مذاکرات به دلیل چالش‌های عملی پیش نرفت. مدتی بعد او از شرکت جدا شد تا استارت آپ جدیدش به نام Safe Superintelligence را راه‌اندازی کند. پس از او، موراتی نیز خارج شد و شرکت Thinking Machines Lab را تأسیس کرد. در همان روز، باب مک گرو و بارت زوف نیز شرکت را ترک کردند.

سوتسکیور در شهادت خود افزود حدود یک سال است با آلتمان صحبت نکرده و بیش از پانزده ماه از آخرین گفت‌وگویش با بروکمن می‌گذرد، اما گمان می‌کند OpenAI هزینه‌های حقوقی او را پرداخت می‌کند چون تاکنون صورتحسابی دریافت نکرده است. او تصریح کرد هنوز سهم مالی در شرکت دارد و ارزش آن پس از خروج‌اش افزایش یافته است.

با توجه به حجم بالای پول و پرونده‌های جاری، احتمال انتشار اسناد بیشتری درباره نحوه مدیریت آلتمن در زمان بحران زیاد است. شهادت سوتسکیور اگرچه بخشی از واقعیت را آشکار می‌کند، اما سؤالات بسیاری را نیز بی‌پاسخ گذاشته است، از جمله درباره رفتار و تصمیم‌گیری در یکی از پرقدرت‌ترین شرکت‌های فناوری جهان. در پایان جلسه، از او پرسیده شد آیا فکر می‌کرد کارکنان از اخراج آلتمن خوشحال خواهند شد؟ سوتسکیور پاسخ داد: «انتظار نداشتم شادی کنند، اما انتظار نداشتم احساس خاصی هم نشان دهند.»

نوشته چرا سم‌ آلتمن سال ۲۰۲۳ از شرکت OpenAI اخراج شد؟ اولین بار در Technoc. پدیدار شد.