چرا نمی‌توانم تلفن هوشمند کوچکی بخرم؟

نویسنده: سارا اوکانر
فایننشال تایمز

وقتی اپل ماه گذشته آیفون سبک‌وزن جدید خود را معرفی کرد، برای لحظه‌ای قلبم از هیجان تپید، اما خیلی زود جای خود را به ناامیدی داد. مدل جدید بدون تردید بسیار نازک است، اما من تلفن نازک‌تر نمی‌خواهم — تلفن کوچک‌تر می‌خواهم. و گمان نمی‌کنم در این خواسته تنها باشم.

همه می‌دانند که گوشی‌های پرچم‌دار شرکت‌های سازنده تلفن همراه هر سال بزرگ‌تر می‌شوند. اما ناپدید شدن گزینه‌های کوچک‌تر پدیده‌ای جالب است. اقتصادهای پویا معمولاً در برآورده کردن نیازهای متنوع مصرف‌کنندگان، از جریان اصلی تا بازارهای خاص، بسیار موفق عمل می‌کنند. بنابراین وقتی صحبت از علاقه‌مندان به گوشی‌های کوچک مانند من است — حتی اگر در اقلیت باشیم — چرا نظام سرمایه‌داری چیزی را که می‌خواهیم در اختیارمان نمی‌گذارد؟

در گذشته، متحد قدرتمندی داشتیم: استیو جابز، یکی از بنیان‌گذاران اپل، که در سال ۲۰۱۰ ایده‌ی گوشی‌های بزرگ را به تمسخر گرفت و گفت: «نمی‌توانید آن را در دست بگیرید» و «هیچ‌کس چنین چیزی نمی‌خرد». در سال ۲۰۱۲، تبلیغ آیفون ۵ نشان می‌داد که انگشت شست انسان به‌راحتی به تمام نقاط نمایشگر ۴ اینچی آن می‌رسد — چیزی که اپل آن را «نمایشی خیره‌کننده از عقل سلیم» نامید.

اما زمانه عوض شده است. باتری آیفون ۱۳ مینی من که نمایشگری ۵.۴ اینچی دارد، به سرعت در حال فرسایش است، اما اپل تولید این مدل را متوقف کرده و من جایگزین باکیفیت و هم‌اندازه‌ای پیدا نکرده‌ام. مجله‌ی Which? گزارش داده که از سال ۲۰۲۲ تاکنون هیچ گوشی با نمایشگر کوچک‌تر از ۶.۱ اینچ را بررسی نکرده است. نظرسنجی این نشریه از هزار خواننده نشان می‌دهد نارضایتی من اگرچه اقلیتی است، اما بی‌اهمیت نیست: ۳۳ درصد گفته‌اند گوشی‌های هوشمند امروزی به‌طور کلی بیش از حد بزرگ‌اند، و ۱۹ درصد نیز همین نظر را درباره دستگاه خودشان داشته‌اند.

من با مردان زیادی روبه‌رو شده‌ام که از گوشی‌های بزرگ خوششان نمی‌آید، اما برای زنان این نارضایتی به دلیل کوچک بودن جیب لباس‌ها دوچندان است. بررسی نشریه دیجیتال The Pudding از ۲۰ برند پرطرفدار شلوار جین در آمریکا نشان داد که جیب‌های شلوار زنانه به‌طور میانگین ۴۸ درصد کوتاه‌تر و ۶.۵ درصد باریک‌تر از جیب‌های مردانه‌اند.

به بیان دیگر، اکنون زنان در جهانی زندگی می‌کنند که سازندگان تلفن تصور می‌کنند دست‌های ما به اندازه‌ی خرس است و طراحان شلوار جین گمان می‌برند دست‌های ما در حد پریان کوچک است.

اما چرا گوشی‌های بزرگ غالب شدند؟ بخشی از پاسخ در تغییر نوع رابطه ما با این دستگاه‌هاست. گوشی‌های هوشمند به نقشه، رایانه، دوربین، چراغ‌قوه، روزنامه، کنسول بازی، کیف پول و تلویزیون ما تبدیل شده‌اند. بسیاری از این کارکردها به‌طور طبیعی روی نمایشگرهای بزرگ‌تر بهتر عمل می‌کنند. من هنوز ترجیح می‌دهم برای برخی از آن‌ها از لپ‌تاپ یا تلویزیونم استفاده کنم، اما همه چنین امکانی ندارند — به‌ویژه در بازارهای بزرگی مانند چین و هند.

کارولینا میلانزی، تحلیلگر فناوری در شرکت Creative Strategies، به من گفت که محدودیت‌های فنی نیز وجود دارد: چون اکنون از تلفن‌های چندمنظوره‌ی خود تقریباً دائماً استفاده می‌کنیم، باتری‌ها باید بزرگ‌تر باشند تا بتوانند یک روز کامل دوام بیاورند. همچنین، بهترین دوربین‌ها هم به فضای بیشتری نیاز دارند.

با توجه به این روند، تحلیلگران می‌گویند ساخت گوشی‌های کوچک‌تر در حال حاضر از نظر اقتصادی به‌صرفه نیست. آیفون ۱۳ مینی من هم در مقایسه با مدل‌های بزرگ‌تر اپل فروش چندانی نداشت. بن وود، تحلیلگر شرکت CCS Insight، به من گفت: «سازندگان می‌گویند چنین درخواست‌هایی را دریافت می‌کنند و قبول دارند که بخشی از بازار خواهان گوشی‌های کوچک‌تر است، اما این بخش آن‌قدر بزرگ نیست که هزینه تولید را توجیه کند.»

البته نوآوری‌هایی در جریان است. برخی تولیدکنندگان مانند سامسونگ و موتورولا گوشی‌های تاشو عرضه کرده‌اند که در حالت بسته کوچک می‌شوند. اما همین موضوع نیز دلیل نهایی را برجسته می‌کند که چرا سرمایه‌داری خواسته‌ی مرا برآورده نمی‌کند: خود من مانند یک مصرف‌کننده‌ی نمونه‌ی بازار آزاد رفتار نکرده‌ام. به‌جای جست‌وجو میان برندهای مختلف، در اکوسیستم اپل بیش از حد راحت شده‌ام — جایی که تمام دستگاه‌هایم به‌طور هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند و همین مرا از تغییر برند بازمی‌دارد.

بر اساس نظرسنجی شرکت CCS Insight از مصرف‌کنندگان در بریتانیا، آلمان، اسپانیا و آمریکا، ۵۸ درصد از کاربران گوشی‌های هوشمند گفته‌اند در خرید بعدی حاضر نیستند برند خود را تغییر دهند — و این رقم در میان کاربران آیفون به ۷۲ درصد می‌رسد. وود آیفون را «هتل کالیفرنیا»ی گوشی‌های هوشمند می‌نامد، چون وقتی وارد آن شدید، بیرون آمدن بسیار دشوار است. او پرسید: «اپل واچ داری؟» گفتم: «بله.» گفت: «پس تمام شد. تا آخر عمر آیفون دستت خواهد بود.»

شاید وقت تغییر مسیر باشد. اگر گوشی‌ها قرار نیست کوچک‌تر شوند، باید کارزار تازه‌ای آغاز کنیم: برای بزرگ‌تر شدن جیب‌های لباس زنان.