نخستین پرواز آزمایشی موفق جت مافوق صوت X-59 ناسا

هواپیمای جت مافوق صوت X-59 ناسا برای نخستین بار از پایگاه Skunk Works شرکت لاکهید مارتین در تاسیسات نیروی هوایی ایالات متحده واقع در Palmdale کالیفرنیا به پرواز درآمد.

به گزارش تکناک، این پرواز تاریخی، آغازگر مرحله‌ای تازه در مسیر احیای پروازهای مافوق صوت غیرنظامی با صدای کم محسوب می‌شود.در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی، پرواز مافوق صوت برای مسافران نمادی از آینده‌ی صنعت هوافضا بود.

دولت‌ها در آن دوران میلیاردها دلار در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کردند و شرکت‌هایی همچون British Aircraft Corporation با اعتمادبه‌نفس بالا، هواپیمای کنکورد را در طرح‌هایی با رنگ خطوط هوایی جهان معرفی می‌کردند و انتظار فروش صدها فروند از آن را داشتند. با این حال، تنها ۱۲ فروند کنکورد و دو فروند Tupolev Tu-144 به پروازهای تجاری وارد شدند و خیلی زود این رؤیای بلندپروازانه به پایان رسید.

یکی از مهم‌ترین دلایل شکست پروازهای مافوق صوت، پدیده‌ی Sonic Boom یا همان «انفجار صوتی» بود. این پدیده در اثر فشرده شدن موج هوا در جلوی هواپیما هنگام عبور از سرعت صوت ایجاد می‌شود و صدایی مهیب بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ دسی‌بل ( معادل صدای رعد و برق) تولید می‌کند.

صدایی که نه‌تنها آزاردهنده بود، بلکه به حیات‌وحش و حتی شیشه‌ی ساختمان‌ها آسیب می‌زد و در نهایت موجب تصویب قوانین محدودکننده در آمریکا شد؛ قوانینی که عملاً به دوران کوتاه پروازهای مافوق صوت غیرنظامی پایان دادند.

اکنون ناسا در همکاری با لاکهید مارتین مأموریت دارد این مشکل تاریخی را حل کند. هدف پروژه‌ی X-59 QueSST، طراحی بدنه‌ای است که موج صوتی را به شکلی متفاوت هدایت کند تا صدای حاصل از عبور از دیوار صوتی، از «انفجار» به «تپ صوتی» (Sonic Thump) کاهش یابد.

در طراحی این هواپیمای تک‌سرنشین، جریان هوا از دماغه تا انتهای بدنه به‌گونه‌ای شکل‌دهی شده است که امواج صوتی به جای تمرکز در یک نقطه، در طول بدنه پخش و به سمت بالا هدایت شوند. نتیجه‌ی این مهندسی پیشرفته، کاهش صدای ۱۳۰ دسی‌بلی به حدود ۶۰ تا ۸۰ دسی‌بل است؛ یعنی چیزی در حد صدای بسته شدن در خودرو برای ساکنان روی زمین.

این پیشرفت می‌تواند به بازنگری در مقررات بین‌المللی پروازهای مافوق صوت منجر شود. ناسا قصد دارد در مراحل بعدی، پروازهای آزمایشی X-59 را بر فراز مناطق مسکونی منتخب انجام دهد تا واکنش عمومی نسبت به صدای جدید را ارزیابی کند.

در نخستین پرواز آزمایشی، هواپیما تنها در سرعت‌های زیرصوت حرکت کرد تا مهندسان بتوانند عملکرد سیستم‌ها و ایمنی پروازی را بررسی کنند. این پرواز با فرودی موفق در نزدیکی مرکز تحقیقات پرواز آرمسترانگ ناسا در ایالت کالیفرنیا به پایان رسید. در مراحل بعدی، ناسا قصد دارد سرعت را تا عبور از دیوار صوتی افزایش دهد تا داده‌های واقعی از تأثیر صدای کاهش‌یافته به‌دست آید.

«اوج سانچز»، معاون و مدیرکل بخش Skunk Works شرکت Lockheed Martin، در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«از تحقق نخستین پرواز X-59 بسیار خرسندیم. این دستاورد نتیجه‌ی همکاری و تخصص بی‌نظیر تیم‌های ماست و ما افتخار می‌کنیم که در خط مقدم توسعه‌ی فناوری مافوق صوتِ کم‌صدا قرار داریم.»

این پرواز، نقطه‌ی عطفی در تاریخ هوانوردی به شمار می‌رود؛ زیرا اگر آزمایش‌های آینده موفقیت‌آمیز باشند، ممکن است جهان دوباره شاهد بازگشت سفرهای تجاری مافوق صوت باشد – اما این بار، بدون صدای مهیب و آزاردهنده‌ی گذشته.

نوشته نخستین پرواز آزمایشی موفق جت مافوق صوت X-59 ناسا اولین بار در Technoc. پدیدار شد.