آیا عامل‌های هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزار به‌جای برنامه‌نویسان تصمیم می‌گیرند؟

تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که عامل‌های هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزار می‌توانند تا ۵۰ درصد از وظایف توسعه‌دهندگان را به‌تنهایی انجام دهند.

به گزارش تک‌ناک، در‌حالی‌که ابزارهایی مانند GitHub Copilot و Cursor و Windsurf در سال‌های اخیر به استانداردهای اصلی توسعه نرم‌افزار با کمک هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند، موج جدیدی از نوآوری در حال تغییر این روند است. با رشد مدل‌های عامل‌محور (Agentic AI) و تمرکز فزاینده بر توانایی تعامل مستقیم با محیط‌های اجرایی، ابزارهای هوش مصنوعی به‌جای کدنویسی در محیط‌های گرافیکی، در حال مهاجرت به ترمینال هستند؛ همان رابط کاربری ساده و متنی که سال‌ها به‌عنوان ابزار حرفه‌ای برنامه‌نویسان و مدیران سیستم شناخته می‌شد.

این جابه‌جایی در نگاه اول شاید چشمگیر نباشد؛ اما پشت پرده تغییری اساسی در حال وقوع است که می‌تواند آینده توسعه نرم‌افزار را برای همیشه دگرگون کند. ترمینال یا رابط خط فرمان مدت‌هاست که به‌عنوان محیطی قدرتمند، اما کم‌کاربرد برای کاربران عادی شناخته می‌شود. در‌حالی‌که محیط‌های توسعه یکپارچه (IDE) با رابط‌های کاربری پیشرفته و ابزارهای کمکی، کار توسعه را برای بسیاری ساده‌تر کرده‌اند، ترمینال همچنان جایگاهی منحصر‌به‌فرد در اجرای مستقیم دستورها و مدیریت سیستم و پیاده‌سازی دقیق فرایندهای توسعه دارد.

اکنون، شرکت‌های پیشروی فناوری نیز به این جریان پیوسته‌اند. از فوریه ۲۰۲۵، سه شرکت بزرگ هوش مصنوعی یعنی OpenAI و دیپ‌مایند و آنتروپیک به‌ترتیب ابزارهای خط فرمانی CLI Codex و Gemini CLI و Claude Code را معرفی کرده‌اند. این ابزارها با وجود ظاهر ساده خود، به‌سرعت در میان کاربران حرفه‌ای محبوب شده‌اند.

تک‌کرانچ می‌نویسد که هرچند این ابزارهای جدید با همان برندهای شناخته‌شده منتشر شده‌اند، عملکرد آن‌ها از تحولی درونی حکایت می‌کند. به‌جای صرفاً تولید کد برای رفع اشکال یا پیاده‌سازی ویژگی‌ها، این ابزارها مستقیماً با محیط سیستم درگیر می‌شوند، وظایف توسعه‌دهندگان را انجام می‌دهند، وابستگی‌ها را مدیریت می‌کنند و حتی درصورت نیاز، هسته لینوکس را از ابتدا می‌سازند. الکس شاو، یکی از بنیان‌گذاران ابزار سنجش TerminalBench می‌گوید:

معتقدیم در آینده‌ای نزدیک، ۹۵ درصد تعامل بین مدل‌های زبانی و کامپیوترها ازطریق محیط‌هایی شبیه ترمینال صورت خواهد گرفت.

هم‌زمان با رشد ابزارهای ترمینال‌محور، برخی از ابزارهای مبتنی‌بر ویرایشگر کد دچار بحران شده‌اند. Windsurf که زمانی به‌عنوان یکی از محیط‌های کدنویسی برتر هوش مصنوعی شناخته می‌شد، پس‌از جدایی مدیران اصلی و فروش شرکت به Cognition، آینده‌ای نامعلوم دارد.

در این میان، مطالعه‌ای از مؤسسه METR نشان داد که ابزار Cursor Pro نه‌تنها بهره‌وری برنامه‌نویسان را افزایش نداده؛ بلکه در بسیاری از مواقع، روند کار را کندتر کرده است. این یافته‌ها به نیاز به بازنگری در رویکردهای فعلی هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزار اشاره می‌کنند.

در این فضای جدید، شرکت Warp موفق شده است تا با تمرکز بر ابزارهای عامل‌محور خط فرمانی، جایگاه خود را به‌عنوان رهبر TerminalBench تثبیت کند. Warp خود را به‌عنوان «محیط توسعه عامل‌محور» معرفی می‌کند که توانایی ترکیب قابلیت‌های محیط‌های گرافیکی با قدرت ترمینال را دارد. زک لوید، بنیان‌گذار Warp، می‌گوید:

ترمینال در پایین‌ترین سطح از پشته ابزارهای توسعه‌دهندگان قرار دارد. همین امر باعث می‌شود تا بهترین جایگاه برای اجرای عامل‌های هوش مصنوعی باشد.

او معتقد است بسیاری از وظایف غیرکدنویسی توسعه‌دهندگان ازجمله راه‌اندازی پروژه جدید و نصب وابستگی‌ها و اجرای اولیه آن، هم‌اکنون می‌توانند به‌طور کامل با Warp انجام شوند. برخلاف ابزارهای کدنویسی که بیشتر با معیارهایی مانند SWE-Bench و رفع مشکلات GitHub ارزیابی می‌شوند، ابزارهای ترمینال‌محور مانند Warp در آزمون‌هایی با دامنه گسترده‌تر شرکت می‌کنند. در TerminalBench، عامل‌ها باید نه‌تنها کد را اصلاح کنند؛ بلکه با محیط سیستم و اسکریپت‌ها و تنظیمات سرور نیز تعامل برقرار کنند. شاو در این‌باره می‌گوید:

سختی TerminalBench فقط به سؤالات نیست؛ بلکه به محیطی برمی‌گردد که عامل‌ها در آن قرار داده می‌شوند.

حتی Warp که در صدر این رده‌بندی قرار دارد، تنها نیمی از مسائل را حل کرده است. این عدد هم از پیچیدگی مسائل و هم از فاصله ما تا بهره‌برداری کامل از این ابزارها حکایت می‌کند.

در‌حالی‌که ابزارهای ویرایش کد هوش مصنوعی با مشکلاتی روبه‌رو شده‌اند، ابزارهای ترمینال‌محور با توانایی تعامل عمیق با سیستم، در حال بازتعریف مسیر توسعه نرم‌افزار هستند. با پیشرفت مدل‌های عامل‌محور و ورود بیشتر توسعه‌دهندگان حرفه‌ای به این فضا، به نظر می‌رسد آینده توسعه نرم‌افزار نه در ویرایشگرهای زیبا و رنگارنگ، بلکه در محیط سیاه‌وسفید و قدرتمند ترمینال رقم خواهد خورد.

نوشته آیا عامل‌های هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزار به‌جای برنامه‌نویسان تصمیم می‌گیرند؟ اولین بار در تک ناک - اخبار تکنولوژی روز جهان و ایران. پدیدار شد.