درمان ماشین گرفتگی در خودروهای برقی به روش دانشمندان ژاپنی

پژوهشگران دانشگاه ناگویا در ژاپن نشان دادند که صدای ۱۰۰ هرتز می‌تواند تهوع ناشی از قرار گرفتن در خودروهای برقی را کاهش دهد که درمان ساده، بدون هزینه و اثربخش برای ماشین گرفتگی است.

به گزارش تک‌ناک، به گفته این تیم تحقیقاتی، گوش دادن به این کلیپ صوتی ساده که می‌توان آن را روی هر گوشی تلفن همراهی دانلود کرد، در شبیه‌ساز رانندگی، خودروی واقعی و حتی روی تاب بازی در پارک نیز اثربخش بوده است.

بیش از ۱۳ میلیون خودروی برقی جدید در سال ۲۰۲۴ وارد جاده‌های چین شدند و خریداران آمریکایی نیز رکورد ۱.۳ میلیون دستگاه را ثبت کردند. با افزایش چشمگیر استفاده از خودروهای برقی و سفرهای طولانی، راحتی داخل کابین به مسئله‌ای مهم‌تر از گذشته تبدیل شده است.

تحقیقات نشان می‌دهند که خودروهای برقی، نشانه‌های حرکتی متفاوتی نسبت به خودروهای بنزینی تولید می‌کنند، که می‌تواند برخی سرنشینان را تنها پس از یک مسیر کوتاه دچار تعریق و حالت تهوع کند.

دینامیک خودروهای برقی و اثر آن بر گوش داخلی

خودروهای برقی به‌ دلیل شتاب‌گیری سریع و سیستم ترمز احیاکننده، که در هنگام کاهش سرعت انرژی را بازگردانی می‌کند، به شکلی متفاوت از خودروهای سنتی حرکت می‌کنند. پژوهشگران چینی دریافته‌اند که کاهش سرعت با فرکانس پایین، یکی از عوامل اصلی بروز حالت تهوع و سرگیجه در خودروهای برقی است.

بر اساس گزارشی از خبرگزاری South China Morning Post، گروهی از دانمشندان دانشگاه علوم و فناوری هنگ‌کنگ نشان دادند که سیستم ترمز به‌تنهایی می‌تواند علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع حین حرکت را در سرنشینان ایجاد کند.

مطالعات دیگری نیز ارتباط بین سفر با خودروهای برقی و افزایش بی‌قراری و تنش عضلانی را نشان داده‌اند و هشدار می‌دهند که این ناراحتی می‌تواند بر سلامت و رضایت از سفر اثر منفی بگذارد.

از سوی دیگر، دانشمندان علوم اعصاب تغییراتی را در فعالیت مغز مشاهده کرده‌اند. مطالعه‌ای مشترک بین دانشگاه شانگهای و شرکت خودروسازی SAIC نشان داد که اتصالات عملکردی مغز برای مقابله با استرس فیزیولوژیکی و روانی ناشی از بیماری حرکت، دچار بازآرایی می‌شود.

راهکار صوتی ۱۰۰ هرتزی برای درمان ماشین گرفتگی

اما آزمایش دانشگاه ناگویا راهکاری ساده‌تر پیشنهاد می‌دهد. پس از گوش دادن به یک صدای ۱۰۰ هرتزی به مدت یک دقیقه، داوطلبان علائم کمتر و خفیف‌تری را در حین سفر تجربه کردند.

ماساشی کاتو، پژوهشگر اصلی مطالعه توضیح داد: «ارتعاشات این فرکانس خاص، اندام‌های اوتولیت را در گوش داخلی تحریک می‌کنند. اندام‌های اوتولیت بخش‌هایی می‌باشند که مسئول تشخیص شتاب خطی و جاذبه هستند.»

وی تصریح کرد: «این یافته نشان می‌دهد که تحریک صوتی منحصربه‌فرد می‌تواند سامانه دهلیزی را به‌ طور گسترده‌ای فعال کند؛ سیستمی که وظیفه حفظ تعادل و جهت‌یابی فضایی را دارد.»

علاوه بر گزارش‌های ذهنی افراد، نشانه‌های فیزیولوژیکی نیز این بهبود را تأیید کردند. کاتو عنوان کرد: «این نتایج نشان می‌دهد که تحریک عصبی سمپاتیک (دچار اختلال می‌شود و در ماشین، حالت تهوع و سرگیجه را برای افراد ایجاد می‌کند)، با این صدای خاص به‌ طور عینی بهبود یافته است.»

از آنجا که این روش درمانی تنها به یک بلندگو یا هدفون نیاز دارد، تحلیلگران صنعت خودرو معتقد هستند که خودروسازان می‌توانند این فرکانس را در سیستم‌های سرگرمی درون خودرو بگنجانند، یا امکان پخش آن از طریق گوشی را فراهم کنند، که حتی هزینه‌ چشمگیری نیز به دنبال ندارد.

فناوری‌های پیشرفته مکمل در راه هستند

پیشرفت‌های مشابه نشان می‌دهند که دانشمندان سراسر جهان این چالش جدید حمل‌ونقل برقی را به‌ طور جدی دنبال می‌کنند. مهندسان دانشگاه میشیگان در ماه می ۲۰۲۵، از سامانه‌ای به نام PREACT رونمایی کردند، که یا به‌ طور خودکار صندلی‌ها را متمایل می‌کند و کمربندها را سفت می‌نماید، یا هشدارهای لمسی پیشرفته‌ای برای آمادگی در پیچ‌ها و توقف‌ها ارسال می‌کند.

این سیستم روی بیش از ۱۵۰ داوطلب آزمایش شد و توانست میزان حالت تهوع و سرگیجه حرکتی را تقریباً نصف کند. ۸۰ درصد شرکت‌کنندگان گفتند که این ویژگی را در خودروی بعدی خود حتماً خواهند خواست.

با استفاده از این روش‌ها، ممکن است سفر با خودروهای برقی کمتر باعث حالت تهوع شود. اگر تحقیقات ژاپنی در دنیای واقعی هم درست از آب دربیایند، شاید تنها کاری که برای درمان ماشین گرفتگی لازم باشد، زدن دکمه‌ «پخش» باشد. به همین سادگی!

نوشته درمان ماشین گرفتگی در خودروهای برقی به روش دانشمندان ژاپنی اولین بار در تک ناک - اخبار تکنولوژی روز جهان و ایران. پدیدار شد.