امنیتی‌سازی استارتاپ‌ها آینده نوآوری کشور را تهدید می‌کند

جمعی از کارآفرینان سرشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در نامه‌ای سرگشاده به دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی، نسبت به پیامدهای امنیتی‌سازی فضای استارتاپی کشور هشدار دادند. در این نامه که به امضای بنیان‌گذاران دیجی‌کالا، علی‌بابا، دیوار، صباایده، تخفیفان، نوبیتکس و ابرآروان رسیده، تأکید شده است که این روند نه تنها آینده نوآوری و اقتصاد دیجیتال را به خطر انداخته، بلکه موجب خروج سرمایه انسانی و کاهش انگیزه نسل جوان شده است.

نویسندگان نامه با اشاره به اقداماتی نظیر اتهام‌زنی به فعالان اکوسیستم نوآوری تحت عناوینی همچون «تغییر و نفوذ»، تهدید سرمایه‌گذاران، پلمب دفاتر استارتاپ‌ها، بازداشت مدیران و جلوگیری از ورود شرکت‌ها به بورس، تأکید کردند که این رویکرد در سال‌های اخیر، اکوسیستم فناوری کشور را با بحران بی‌اعتمادی و مهاجرت گسترده مواجه کرده است. آن‌ها با اشاره به دستور اخیر مبنی بر حذف بنیان‌گذار پلتفرم دیوار از مدیریت و سهامداری، این اقدام را نمادی از روندی خطرناک برای آینده اقتصاد دانش‌بنیان کشور دانستند.

کارآفرینان دیجیتال در این نامه از رئیس‌جمهور خواستند با توقف رویکرد امنیتی حاکم بر اکوسیستم نوآوری و بازنگری در سیاست‌های موجود، زمینه بازگشت اعتماد و انگیزه به جامعه فناوری را فراهم کند. آن‌ها تأکید کردند که تداوم این روند، به خاموشی موتور رشد اقتصادی ایران و از دست رفتن فرصت‌های منطقه‌ای در حوزه‌های نوآوری و هوش مصنوعی خواهد انجامید.

متن نامه در ادامه آمده است:

رئیس‌محترم جمهوری اسلامی ایران

جناب آقای دکتر پزشکیان،

با سلام و احترام، 

ما جمعی از کارآفرینان حوزه اقتصاد دیجیتال، این نامه را از سر دغدغه‌ای ملی می‌نویسیم، نه برای دفاع از یک شرکت یا صنف خاص، بلکه برای هشدار درباره روندی که آینده نوآوری، فناوری و اقتصاد ایران را تهدید می‌کند.

در آغاز دهه ۱۳۹۰، نسیمی از امید و تحرک در میان جوانان ایرانی وزیدن گرفت. موجی از انگیزه برای آفریدن، ساختن و ماندن شکل گرفت و ایران را در مسیر تبدیل شدن به کشور پیشرو منطقه در اقتصاد دیجیتال قرار داد. اما از میانه‌های همان دهه، جریانی هدفمند تلاش کرد با امنیتی‌سازی فضای اکوسیستم فناوری، این مسیر را منحرف و خاموش کند.

با روایت‌سازی و اتهام‌زنی، استارتاپ‌ها به عنوان پروژه‌های «تغییر و نفوذ» معرفی شدند، و اینگونه بخش‌های مختلف اکوسیستم تحت فشار قرار گرفتند: با انتشار شب‌نامه‌ها، با تهدید سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، با یورش به دفاتر شرکت‌ها و بازجویی فعالان.

برخی نهادهای امنیتی با ارسال نامه‌های رسمی، نهادهای دولتی را از همکاری با استارتاپ‌های بزرگ کشور منع کردند. این روند با پلمب دفاتر مرکزی بعضی شرکت‌ها، لغو مجوزها، بازداشت بنیان‌گذاران و مدیران، اجبار به خروج از هیئت‌مدیره و سهامداری، و جلوگیری از ورود پلتفرم‌ها به بورس، ادامه یافت.

اینک امروز می‌بینیم که در اقدامی بی‌سابقه، دستور کناره‌گیری و حذف بنیان‌گذار یکی از پلتفرم‌های اصلی کشور، دیوار، رسماً مطرح شده است.

نتیجه این روند، تضعیف یکی از پویاترین زیست‌بوم‌های نوآوری در تاریخ ایران است. موجی که روزگاری الهام‌بخش جوانان برای ماندن و ساختن بود، اکنون به واسطه بدبینی و فشار مستمر، رو به خاموشی است. در شرایطی که کشورهای منطقه با شتاب در حال تبدیل شدن به قطب‌های نوآوری و هوش مصنوعی هستند، ایران در حال از دست دادن سرمایه انسانی، فرصت‌های اقتصادی، و انگیزه در نسل جدید است.

امروز مهاجرت، نه فقط فردی، بلکه به صورت گروهی و سازمانی از سوی تیم‌ها و شرکت‌های گوناگون دنبال می‌شود، و در مقام تنها راه باقی‌مانده برای تداوم فعالیت تلقی می‌گردد.

اکنون باید پرسید: 

برچسب‌زنی با عنوان «تغییر و نفوذ» چه فرصت‌هایی را از کشور گرفته است؟

این رویکرد چه پیامی به نسل جوان می‌دهد و چه تصویری از آینده برای ایران ترسیم می‌کند؟

ما بر این باوریم که ادامه این مسیر، به معنای خاموش کردن نیروی محرکه رشد اقتصادی و تضعیف عامدانه نوآوری و سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری کشور است.

از جنابعالی، که ریاست شورای عالی امنیت ملی را نیز برعهده دارید، مصرانه درخواست داریم: 

با توقف این روند و بازنگری در نگاه امنیتی حاکم بر اکوسیستم نوآوری، زمینه بازگشت اعتماد، امید و مشارکت جوانان در ساخت آینده ایران را فراهم آورید.

با احترام و آرزوی توفیق

حمید محمدی / هم‌بنیان‌گذار دیجی‌کالا

سعید محمدی / هم‌بنیان‌گذار دیجی‌کالا

مجید حسینی‌نژاد / هم‌بنیان‌گذار علی‌بابا

نیما قاضی / هم‌بنیانگذار علی‌بابا، رییس انجمن تجارت الکترونیک

محمدجواد شکوری‌مقدم / هم‌بنیان‌گذار صبا ایده (فیلیمو، آپارات)

محمدمهدی شکوری‌مقدم / هم‌بنیان‌گذار صبا ایده (فیلیمو، آپارات)

نازنین دانشور / هم‌بنیان‌گذار تخفیفان

امیرحسین راد / هم‌بنیان‌گذار نوبیتکس

حسام میرآرمندهی / هم‌بنیان‌گذار دیوار، کافه‌بازار، بلد

پویا پیرحسینلو / هم‌بنیان‌گذار ابرآروان