ناسا از فناوری ماهواره خودران هوشمند رونمایی کرد

ناسا یک ماهواره خودران را با استفاده از هوش مصنوعی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که بدون هیچ‌گونه دخالت انسانی، محیط اطراف خود را تحلیل و اهداف را شناسایی کند، همچنین اقدامات علمی را در کمتر از ۹۰ ثانیه انجام دهد.

به گزارش تک‌ناک، این فناوری پیشرفته که با عنوان Dynamic Targeting شناخته می‌شود، طی آزمایشی موفق در یکی از ماهواره‌های ناسا به کار گرفته شد. این سامانه جدید به فضاپیماها اجازه می‌دهد تا مسیر پیش‌رو در مدار خود را بررسی کنند، پدیده‌های مهمی نظیر آسمان صاف یا بلایای طبیعی را تشخیص دهند و ابزارهای علمی خود را دقیقاً روی آن نقاط متمرکز کنند.

فناوری Dynamic Targeting که طی یک دهه در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا توسعه یافته است، عملکرد مغز انسان را در تفسیر تصاویر شبیه‌سازی می‌کند. برخلاف سیستم‌های سنتی که صرفاً از آنچه زیر ماهواره قرار دارد تصویربرداری می‌کنند، این سیستم با تحلیل زنده‌ تصاویر بصری، عناصر معناداری مانند ابرها یا آتش‌سوزی‌ها را شناسایی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا باید تصویری ثبت کند یا خیر.

این ویژگی به‌ویژه برای ماهواره‌های رصد زمین اهمیت دارد، چرا که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های آنها، پوشش ابری است. حسگرهای نوری قادر به نفوذ در ابرها نیستند و در نتیجه، تصویربرداری از مناطق ابری اغلب باعث اتلاف منابع علمی می‌شود. اما Dynamic Targeting می‌تواند تا شعاع ۳۰۰ مایل جلوتر از مسیر حرکت ماهواره، آسمان را مورد بررسی قرار دهد و تنها در صورت صاف بودن آسمان، اقدام به تصویربرداری کند.

این فناوری برای نخستین‌بار در ماهواره کوچک CogniSAT-6 آزمایش شد، که در مارس ۲۰۲۴ توسط شرکت بریتانیایی Open Cosmos به فضا پرتاب شده بود. این ماهواره برای شبیه‌سازی دوربین پیش‌نگر، خود را بین ۴۰ تا ۵۰ درجه خم کرد تا بتواند مناطق پیش‌رو را ببیند. سپس با استفاده از الگوریتم‌های درونی، مناطق بدون ابر را تشخیص داد و تنها از همان نواحی تصویر تهیه کرد؛ آن هم در حالی که با سرعت نزدیک به ۲۷ هزار کیلومتر بر ساعت در حال حرکت بود.

گام بعدی ناسا در استفاده از ماهواره خودران هوشمند برای تصویربرداری از خود پدیده‌های جوی مانند طوفان‌های سریع‌الوقوع و کوتاه‌عمر است. در این مرحله، الگوریتم‌هایی ویژه به شناسایی ساختار طوفان کمک خواهند کرد و رادارهای قدرتمند نیز هم‌زمان با عبور ماهواره از بالای طوفان، داده‌هایی با وضوح بالا ثبت خواهند کرد.

همچنین Dynamic Targeting قابلیت شناسایی ناهنجاری‌های حرارتی مانند آتش‌سوزی جنگلی یا فوران‌های آتشفشانی را دارد. این رویدادها اغلب به‌ سرعت شکل می‌گیرند و پنجره زمانی محدودی برای رصد آنها وجود دارد. این سامانه با تکیه بر تصمیم‌گیری سریع، می‌تواند به‌ صورت آنی تغییرات را شناسایی کند و پیش از آنکه فرصت از دست برود، اقدام لازم را انجام دهد.

کاربردهای این فناوری به همین‌جا محدود نمی‌شود. ناسا در حال بررسی استفاده از آن در مأموریت‌های سیاره‌ای آینده است. از جمله این مأموریت‌ها می‌توان به شناسایی چشمه‌های آب‌فشان در قمرهای یخی، تشخیص فواره‌ها در دنباله‌دارها و تمرکز بر طوفان‌های گردوغبار در مریخ اشاره کرد. این ایده از پژوهش‌های پیشین ناسا با همکاری آژانس فضایی اروپا و مدارگرد Rosetta الهام گرفته شده است.

همچنین ناسا طرحی بلندپروازانه به نام Federated Autonomous Measurement را در دست اجرا دارد که طی آن، منظومه‌ای از ماهواره‌ها می‌توانند به‌ صورت گروهی و هماهنگ به یک رویداد واکنش نشان دهند. در این سامانه، یک ماهواره پیشتاز رویداد را شناسایی می‌کند و اطلاعات آن را بلافاصله به سایر ماهواره‌ها ارسال می‌نماید تا آنها نیز جهت خود را تغییر دهند و با تمرکز بر پدیده موردنظر، یک شبکه‌ واکنشگر در مدار ایجاد کنند.

نوشته ناسا از فناوری ماهواره خودران هوشمند رونمایی کرد اولین بار در تک ناک - اخبار تکنولوژی روز جهان و ایران. پدیدار شد.