هشدار کارشناسان درباره تأثیر چت‌بات‌های هوش مصنوعی بر سلامت روان کودکان

چت‌بات‌های هوش مصنوعی می‌توانند تأثیر عمیقی بر کودکان بگذارند؛ از تغییر نحوه تعامل آن‌ها با دیگران تا شکل‌گیری وابستگی‌های عاطفی.

به گزارش تک‌ناک، طبق گزارش جدید سازمان «Internet Matters» که درزمینه ایمنی آنلاین فعالیت می‌کند، استفاده کودکان از چت‌بات‌های هوش مصنوعی به‌طور چشمگیری در حال افزایش است و بسیاری از آن‌ها با این ابزارها پیوندهای عاطفی برقرار کرده‌اند. این گزارش با عنوان «Me, Myself and AI» هشدار می‌دهد که تعامل احساسی کودکان با چت‌بات‌ها، به‌ویژه در میان کودکان آسیب‌پذیر، می‌تواند تبعاتی نگران‌کننده به‌همراه داشته باشد.

این مطالعه که روی کودکان ۹ تا ۱۷ ساله در بریتانیا انجام شده است، نشان می‌دهد که دوسوم کودکان در این بازه سنی از چت‌بات‌های هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند. در ۱۸ ماه گذشته، این میزان استفاده رشد درخورتوجهی کرده است. در میان محبوب‌ترین چت‌بات‌ها، ChatGPT با ۴۳ درصد و جمنمای با ۳۲ درصد و My AI در اسنپ‌چت با ۳۱ درصد قرار دارند.

نکته مهم اینکه ۷۱ درصد کودکان آسیب‌پذیر از چت‌بات‌ها استفاده می‌کنند؛ در‌حالی‌که این رقم در میان هم‌سالان غیرآسیب‌پذیر ۶۲ درصد است. همچنین، کودکان آسیب‌پذیر تقریباً سه برابر بیشتر از دیگران از چت‌بات‌ها مانند Character.ai و Replika بهره می‌برند.

به نقل از نئووین، شباهت‌هایی بین رشد استفاده از هوش مصنوعی در میان کودکان و گسترش شبکه‌های اجتماعی در دهه ۲۰۰۰ مشاهده می‌شود. با‌این‌حال برخلاف گذشته، این بار دولت‌ها در مواجهه با فناوری هوش مصنوعی، اقدامات پیشگیرانه بیشتری انجام داده‌اند و شرکت‌ها را به اعمال تدابیر ایمنی و محافظتی وادار کرده‌اند. البته کارشناسان اذعان می‌کنند که این تدابیر هنوز کامل و بدون نقص نیستند.

با اینکه هوش مصنوعی عمدتاً به‌عنوان ابزاری برای افزایش بهره‌وری معرفی شده است، گزارش نشان می‌دهد که کودکان و حتی بزرگ‌سالان از آن به‌طور احساسی‌تری استفاده می‌کنند. یک‌چهارم کودکان برای دریافت مشاوره به چت‌بات‌ها مراجعه کرده‌اند و یک‌سوم آن‌ها گفته‌اند که صحبت با چت‌بات مانند گفت‌وگو با یک دوست است. این رقم در میان کودکان آسیب‌پذیر به ۵۰ درصد افزایش یافته است.

نکته نگران‌کننده‌تر درباره تأثیر چت‌بات‌های هوش مصنوعی بر کودکان این است که از هر هشت کودک، یک نفر اعلام کرده است که به‌دلیل نداشتن کسی برای صحبت، از چت‌بات استفاده می‌کند. این آمار در میان کودکان آسیب‌پذیر یک نفر از هر چهار نفر است. همچنین، ۵۸ درصد کودکان معتقدند استفاده از چت‌بات بهتر از جست‌وجوی اطلاعات در گوگل است؛ موضوعی که باعث نگرانی کارشناسان درباره اتکای بیش‌ازحد به این ابزارها شده است.

آزمایش‌های کارشناسان نشان داده‌اند که برخی چت‌بات‌ها ازجمله ChatGPT و My AI در اسنپ‌چت، گاهی محتوای نامناسب یا خارج از رده سنی کاربران کودک ارائه می‌دهند. در برخی مواقع نیز، کاربران سیستم‌های فیلترینگ را دور زده‌اند که این موضوع می‌تواند کودکان را در معرض اطلاعات نامناسب قرار دهد.

کارشناسان هشدار داده‌اند که هرچه چت‌بات‌ها انسانی‌تر و واقع‌گرایانه‌تر شوند، کودکان به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر زمان بیشتری را صرف تعامل با آن‌ها خواهند کرد. این وابستگی عاطفی ممکن است به‌طور ناسالم رشد کند و بر سلامت روانی کودکان اثر منفی بگذارد.

یکی از مشکلات مهم گزارش، حضورنیافتن مؤثر والدین در روند آشنایی فرزندان با چت‌بات‌های هوش مصنوعی است. اگرچه بیشتر والدین با فرزندان خود درباره هوش مصنوعی صحبت کرده‌اند، تنها یک‌سوم آن‌ها درباره دقت اطلاعات تولیدشده با این ابزارها بحث کرده‌اند؛ در‌حالی‌که دوسوم والدین تمایل داشته‌اند چنین گفت‌وگویی را انجام دهند.

در مقابل، تنها ۵۷ درصد کودکان اعلام کرده‌اند که در مدرسه یا با معلمان درباره هوش مصنوعی صحبت کرده‌اند و فقط ۱۸ درصد گزارش داده‌اند که چندین گفت‌وگوی جدی در‌این‌باره تجربه کرده‌اند. این درحالی است که بیشتر کودکان از آموزش رسمی درباره مزایا و خطرات و نحوه استفاده ایمن از چت‌بات‌ها حمایت می‌کنند.

در پایان، این گزارش خواستار اقدام هماهنگ و فراگیر دولت، صنعت فناوری، مدارس، والدین و محققان برای محافظت از کودکان در برابر تهدیدهای احتمالی ناشی از هوش مصنوعی شده است. گزارش تأکید می‌کند که شرکت‌های فناوری باید ابزارهای کنترلی و آموزشی برای والدین فراهم کنند، دولت‌ها باید مقررات را به‌روز نگه دارند، مدارس باید آموزش‌های مرتبط با سواد رسانه‌ای و هوش مصنوعی را در تمامی مقاطع ارائه دهند و والدین نیز باید نقش فعال‌تری در هدایت فرزندان خود ایفا کنند.

نوشته هشدار کارشناسان درباره تأثیر چت‌بات‌های هوش مصنوعی بر سلامت روان کودکان اولین بار در تک ناک - اخبار تکنولوژی روز جهان و ایران. پدیدار شد.